Primeros versión 1

folio: 03

Reproduccion digital

Primeros versión 1 03
NahuatlNotas Traducción (no todos los textos tienen estas opciones)
Estimado Usuario, en la versión en nahuatl original, usted podrá editar los textos pero el sistema no guardará dichos cambios, por favor tenga presente que cuando usted salga de cada página, su edición se perderá.
Cuado usted pulsa dos veces sobre una palabra, el sistema la buscará en los diccionarios.

03 117

{f. 84r col. b} Esta historia mjlagrosa o pfecia aco^tecio en mexico reyna^do mutectzuma vltimo deste no^bre diez o doze aàos antes q^ venjese^ los espaàoles a esta tierra. Jn iehoatl in mochiv i moquivitzin yçivamo, {p. 180} acaço ye q'mictia ceca ytla ic qualla, amo, ma, imac mic, ca vel q'tlacamicti vel quicoco, ic nima^ ie mamina quinoqui, Auh y yehoatl, yn ioq'chvi chalco pixcato amo, ma ixpa^ y^ mic can ica^pa auh in omic nima ie quitoa yn itava ca vmic in tomatzin, ma tictlatican auh nima ie cequiti quitoa macamo tlatla ma çan tictocaca auh in ocetiac in tlatolli in q'tocazque. Auh nima ie ic quiilpia, çan cototzcatca, miec in tilmatli inic cenca vel quiquimiloqz, auh miec in amatl inic quichichiuhque ca iuh mochivaia y ye vecauh ynic micoaia : Niman quitlatataquique ce nequetzali ynic vecatla, auh inic quitocaqz cenca vel quiquequezque, auh cenca vei tetl cenca cenca patlavac, auh cenca tillavac in ipan quimanque quiquilqz in inavac in itenco, Auh nauhyoal nauilhuitl, yn unca^ catca y vel mic : Auh izcatqui in iuh tlachix, in quimonextili iuhquima telpuchtli cocoxcatzintli tlavelilocatzi^tli, iuhquima teachcauh inic moxima tlamanale, nima^ q'notz, quilhui, auh teacapane, quetzalpetlae, otiquihiyovi, tla oque xocuica nima^ ie cuica, yvi, in queuh in tlacatecvlutl icuic. Cozcatla chimalico ieva noca ia : cozcatla chimalico ieva noca ia ma ça cemilhuitl toiamiquica ma toiamiquica. Jehoa i in quevi in quetzalpetla in oconeuh nima^ ie ic quivica iuhquima quilpitztia, mictla^pa, quitztiltitia ça vei in quitocti ixtlavatl çacatla atle calli yn vnca quiquixti : Nima ie quimitta cuecuetzpalti, necoc omac {p. 181} in tetemi in quimopanavi, auh no cuel çecni quimopanavi necoc omac in cacate çiva iquiti conilhui ma tiquinotz auh nima ie ic q'vica in tlaloca niman quimopanavi tamaçolti in iuhqui xopantla motlatlalia tlaltzotzontli ipan cacate tamaçolme vnteme, itech, aantoc tetevitl ic viltectoc in otli ic nima^ vncalac inic tlachia, yn v^ca ca iuhquima aiavhtimani, cecni yavaliuhtoque i cana, in ipan tlatlatzini y vitecoque inic micque, Nima^ ye conilhuia in telpuchtli ayac tiq'ximati

03 117

{f. 84r col. b} Esta historia mjlagrosa o pfecia aco^tecio en mexico reyna^do mutectzuma vltimo deste no^bre diez o doze aàos antes q^ venjese^ los espaàoles a esta tierra. Jn iehoatl in mochiv i moquivitzin yçivamo, {p. 180} acaço ye q'mictia ceca ytla ic qualla, amo, ma, imac mic, ca vel q'tlacamicti vel quicoco, ic nima^ ie mamina quinoqui, Auh y yehoatl, yn ioq'chvi chalco pixcato amo, ma ixpa^ y^ mic can ica^pa auh in omic nima ie quitoa yn itava ca vmic in tomatzin, ma tictlatican auh nima ie cequiti quitoa macamo tlatla ma çan tictocaca auh in ocetiac in tlatolli in q'tocazque. Auh nima ie ic quiilpia, çan cototzcatca, miec in tilmatli inic cenca vel quiquimiloqz, auh miec in amatl inic quichichiuhque ca iuh mochivaia y ye vecauh ynic micoaia : Niman quitlatataquique ce nequetzali ynic vecatla, auh inic quitocaqz cenca vel quiquequezque, auh cenca vei tetl cenca cenca patlavac, auh cenca tillavac in ipan quimanque quiquilqz in inavac in itenco, Auh nauhyoal nauilhuitl, yn unca^ catca y vel mic : Auh izcatqui in iuh tlachix, in quimonextili iuhquima telpuchtli cocoxcatzintli tlavelilocatzi^tli, iuhquima teachcauh inic moxima tlamanale, nima^ q'notz, quilhui, auh teacapane, quetzalpetlae, otiquihiyovi, tla oque xocuica nima^ ie cuica, yvi, in queuh in tlacatecvlutl icuic. Cozcatla chimalico ieva noca ia : cozcatla chimalico ieva noca ia ma ça cemilhuitl toiamiquica ma toiamiquica. Jehoa i in quevi in quetzalpetla in oconeuh nima^ ie ic quivica iuhquima quilpitztia, mictla^pa, quitztiltitia ça vei in quitocti ixtlavatl çacatla atle calli yn vnca quiquixti : Nima ie quimitta cuecuetzpalti, necoc omac {p. 181} in tetemi in quimopanavi, auh no cuel çecni quimopanavi necoc omac in cacate çiva iquiti conilhui ma tiquinotz auh nima ie ic q'vica in tlaloca niman quimopanavi tamaçolti in iuhqui xopantla motlatlalia tlaltzotzontli ipan cacate tamaçolme vnteme, itech, aantoc tetevitl ic viltectoc in otli ic nima^ vncalac inic tlachia, yn v^ca ca iuhquima aiavhtimani, cecni yavaliuhtoque i cana, in ipan tlatlatzini y vitecoque inic micque, Nima^ ye conilhuia in telpuchtli ayac tiq'ximati

03 117

{f. 84r col. b} Esta historia mjlagrosa o pfecia aco^tecio en mexico reyna^do mutectzuma vltimo deste no^bre diez o doze aàos antes q^ venjese^ los espaàoles a esta tierra. Jn iehoatl in mochiv i moquivitzin yçivamo, {p. 180} acaço ye q'mictia ceca ytla ic qualla, amo, ma, imac mic, ca vel q'tlacamicti vel quicoco, ic nima^ ie mamina quinoqui, Auh y yehoatl, yn ioq'chvi chalco pixcato amo, ma ixpa^ y^ mic can ica^pa auh in omic nima ie quitoa yn itava ca vmic in tomatzin, ma tictlatican auh nima ie cequiti quitoa macamo tlatla ma çan tictocaca auh in ocetiac in tlatolli in q'tocazque. Auh nima ie ic quiilpia, çan cototzcatca, miec in tilmatli inic cenca vel quiquimiloqz, auh miec in amatl inic quichichiuhque ca iuh mochivaia y ye vecauh ynic micoaia : Niman quitlatataquique ce nequetzali ynic vecatla, auh inic quitocaqz cenca vel quiquequezque, auh cenca vei tetl cenca cenca patlavac, auh cenca tillavac in ipan quimanque quiquilqz in inavac in itenco, Auh nauhyoal nauilhuitl, yn unca^ catca y vel mic : Auh izcatqui in iuh tlachix, in quimonextili iuhquima telpuchtli cocoxcatzintli tlavelilocatzi^tli, iuhquima teachcauh inic moxima tlamanale, nima^ q'notz, quilhui, auh teacapane, quetzalpetlae, otiquihiyovi, tla oque xocuica nima^ ie cuica, yvi, in queuh in tlacatecvlutl icuic. Cozcatla chimalico ieva noca ia : cozcatla chimalico ieva noca ia ma ça cemilhuitl toiamiquica ma toiamiquica. Jehoa i in quevi in quetzalpetla in oconeuh nima^ ie ic quivica iuhquima quilpitztia, mictla^pa, quitztiltitia ça vei in quitocti ixtlavatl çacatla atle calli yn vnca quiquixti : Nima ie quimitta cuecuetzpalti, necoc omac {p. 181} in tetemi in quimopanavi, auh no cuel çecni quimopanavi necoc omac in cacate çiva iquiti conilhui ma tiquinotz auh nima ie ic q'vica in tlaloca niman quimopanavi tamaçolti in iuhqui xopantla motlatlalia tlaltzotzontli ipan cacate tamaçolme vnteme, itech, aantoc tetevitl ic viltectoc in otli ic nima^ vncalac inic tlachia, yn v^ca ca iuhquima aiavhtimani, cecni yavaliuhtoque i cana, in ipan tlatlatzini y vitecoque inic micque, Nima^ ye conilhuia in telpuchtli ayac tiq'ximati

03 133

{f. 54r col. b} Jntencopa in tlatoqz iehoan quitzontequi, auh in oq'tzotecque, niman quioalnotza in tlatlacateca in tlatlacochcalca yautequioaqz, nima ie ic quinaoatia micqui polozque, ce, altepetl inic mochioaz yavyutl auh in oaçito yn vmpa mochioaz yavyutl nima^n oc cepa iehoati tlamama in tlatlacateca in iuh mochioaz {p. 199} yn yavyutl, inic vel poliviz yn altepetl. Jn aca mictiloz iehoanti quitlatzontequiliaya in tlatoqz, auh in otlatzoteque ; niman ie quioalnotza in tecutlatoque quinavatia inic quelacuaoazqz, nima^ q'choquilia q'ticavia quipotonia q'lpilia tilmatli in iquimiliuhca mochioa ; auh in tecutlatoqz niman quioalnotza, in intemicticaoa in tlatoqz, inic comictia aço quimecania aço quiquavivitequi. Jnic cuicoia in aço maceoaloz in aço nanacaqualoia no iehoati quimati in tlatoque in tlei cuicatl meoaz quinaoatia in cuicanime. Jn tlapializtli iehoanti quitoa in tlatoque inic novia tlatlapialoz in tlatoca, in calmecac, in tequioacacali, in achcauhcali, in telpuchcali auh in apetlac in otlica ioan y yauteco chaneque q'navatia inic yautlapialoz inic ça mochipa yoaltica tlacatica in tlapialoz. Jnic mochioaya in tlavllamaloz intencopa in tlatoqz nemia yn imollacaoa, quipia, in olli, in ollamaloni, quipia in queceoatl ma iehoatl, nelpiloni, auh intla iehoa vllamazque in tlatoque niman ie ic mononotza in tlei quimotlanilizque in aço chalchivitl aço teucuitlatl aço quetzalli anoço tlacotli anoço xomoivitilmatli ; auh in omononotzque {p. 200} yn oquinanamictiqz niman quitlatlalia tlachquac nenecoc, nima ie ic momana quimomaca in queceoatl i maiehoatl i nelpiloni nima^ ie ic peoa vllamalo auh in teulalataque necoc tlachticpac vnoqz xeliuhtoqz moch eoanti in pipilti anoço tetecuti anoço tequioaqz auh i necoc tlachticpac vnoqz cece^tlapal intech pui mollama in mixnamictimani auh necoc vnoc in tlachmaitl itech mamani mitoa tlachtemalacatl cocoyoqui ; auh in ac iehoatl tlacalaquiz vtetla iehoatl quicuiz in ixquich tlatquitl Auh mitoaya neneuhqui y yavyutl in ollamaliztli vel vnca^ nemimictilo nequatzatzayanalo auh intla aca atlei quitlanitoa namacoya tlacotli mochioaz. Jnic quimocuitlaviaya in tlatoqz iehoan quimatia in iuh tlapatiyoaz in ixquich monamaca tianquizco quinaoatiaya in puchtecatlatoque in quenin tlapatioaz iehoanti quimati in puchtecatlatoqz in iuh tlamaniz tianquizco yn ayac texixicoz auh intla itla ytlacaviz iehoanti quitzacutiazque in puchtecatlatoqz. Auh in patolli ça vel neneuhqui in tlachco mochioaya yn ollamaliztli ça no vmpa mochioaya in patolli micuiloa in tlalpantli anoço petlatl in omicuilo vnca^ quipoa inic netlanivaya yn etl nauhtetl cecetlapal mixcoyouia y patoaya q'maxaqualoa anoço quicemana inic motlania yn iuh mochivaya in tlachco ca vel no iuh mochivaya nemimictilo nequatzatzayanaloya. {p. 201}

03 146

{f. 58r col. b} Mitoa inic tlacatia napa polivia in ite in inantzin in iuhqui avcmo vtztli inic neçia, Jn iquac omozcali y ie telpuchtli quin icuac vel neçia in tlein itequiuh mitoaia, mictlanmatini ilh'cmatini q'matia in iqui quiaviz acanoçomo, q'auiz, q'melaquavaia i^ pipiltin in tlatoqz ioan in macevalti, q'navatia q'milvia xicmocaquitica, ca vqualaqz in tlaloqz ma nextlavalo ma tictlatlauhtica, in tlalocatecutli : niman iciuhca, iuh mochivaia, in oiuh tlanavati nextlavalo tlacamictilo. Yoan quitoaia. ie necocoloz ie vitz i cocoliztli, ma mochicavaca in cuitlapili in atlapali ma aca quixicauh in inacaio, yoa^ ic tlanavatiaia intla maianaloz q'toaia. maianaloz tlacaquiaviz, miec tlacatl monamacaz i maceoali in o ca q'quani macamo macamo cavilotinemi in itlatq' maco mopepechilhui oxivitl i maianaloz aço exivitl anoço nauhxivitl in q'toaia. No ioan caçia in tlacateculutl intla quicocolia {p. 213} in altepetl, anoço tlatoani, in q'nequi ma polivi in altepetl, in tlatoani i ma miqui. Yoan ic tlanavatiaia in tlacevetziz ioan in aço teçiviz q'toaia in axca^ cexivitl ça mocheoatl in tetl in topa^ vetziz, ic no tlanavatia in teçiuhtlazqz, ma mochicavaca ma q'xicauhti i maceoalli. Auh aiac içivauh catca ca no can catca in teopa moçauhq^ in itla^ neca. ic mitoaia navali tlaçiuhq'. Jn tecotzquani mitoa, tetlaielevilia, ioan tecocolia, in iquac quelevia in tlatquitl, nima^ quicotzqua in tlatq'va, auh in tlatquiva nima q'notza, inic quipatiz quimacaz in itlatqui. Auh ça no iuhqui in q'cocolia aço, ocavac, anoço oq'micti ic nima^ quicotzqua inic miquiz in q'cocolia. ça no iuhqui in teiolloquani im moteneva in iuh omoteneuh. Jn tetlepanquetzqui mitoa temicaq^tza q'chichiva in quavitl amatl ica ioan amapanitl yoaltica nauhyoal in quichiva, niman tlaqualli mochiva, inic quitlamanilia, ça no yoaltica in qui^tlatia in aq'qz cenca quiqualania i cenca quicocolia nima^ quinotza in tlavizcalpa in otlatvic, nima iehoatl quimaca in ive in oquimanili yoaltica iehoatl quiqua, intech qualani intech moxicoa inic quitoa ma içiuhca miquica inic monetlamachtia. Auh ça no iuhq' intla altepetl itech moxicoa. Vmpa iaz novian nemiz in teteupa ioan in ichan in tlatoqz ioan in maceoalti in ichan, cacalaquiz Jn quinequi ma polivi in altepetl intla yauyutl, momanaz quinequi i ma vpa mochtin miquica in tlatoque in pipilti ioan in maçeoalti inic poliviz inic xiniz in altepetl. Auh intla machoz intla ittoz intla {p. 214} axivaz Vmpa temac miquiz anoço ichan miquiz quitzacutiaz. Jn tlacateculutl, in aqui quicocolia in quimiquitlani ipan miçoia ioan in tlatquitl in quinequi i^ ma polivi in quiolquixtia ipan miçotinemi, conitztiuh comatocatiuh, amo ma quicuia intla quicuiz avcmo vel yaz in ichan vncan ipan tlatviz miquiz. ça cenca motolinia. Jnic tetlacateculouia vel teçotlava iuh mitoa tlalli quimictia niman tlatlacuiloa incaltech anoço tepan miçoz inic monextiz inic quinequi ma miqui in chane auh intla itla quicuiz avcmo no vel yaz içiuhca miquiz. Jn teuquiquixti mitoa iuhquima tlatlaxochti vnca^ in tlatoca calaquia itvalco moquetzaia niman quitzetzeloa in ixiquipil quivivixoa quinotza in onca cate in xiquipilco nima^ valquiquiça iuhquima pipiltototi cequinti çiva vel quali in inechichiuh in çiva in icue in ivipil ça no iuhqz in oquichtin vel mochichiva quali in imaxtli in itilma in icozqui mitotia cuica queua in tlei quineq' in iollo in iquac in ocochiuhqz niman oc cepa quivivixoa in ixiq'pil nima^ cacalactivetzi motlatia in xiquipilco. auh ic motlauhtiaya in iehoatl i^ moteneva teuquiquixti. Jn amamalacacho moteneva ça no vnca^ in tlatoca calaq' xicali pechtic quimecayotia vncan quiteca in atl quitemitia nima ie quimamalacachoa amo ma noquivi y manoço chichipica amo que mochiva ça no ic motlauhtiaya y motenevaya amamalacacho. Jn motequia mitoa ça no tlatoca in q'chivaia {p. 215} itvalco nima^ ie motequi nonoqua quitlalia in ima in icxi in izquica in içaçaliuhya izquica^ quiquixtia auh in omotetec nima^ q'tlapachoa tlatlapaltilmatica ynic oc ceppa mozcalia motlaloteva moquetzteva

03 146

{f. 58r col. b} Mitoa inic tlacatia napa polivia in ite in inantzin in iuhqui avcmo vtztli inic neçia, Jn iquac omozcali y ie telpuchtli quin icuac vel neçia in tlein itequiuh mitoaia, mictlanmatini ilh'cmatini q'matia in iqui quiaviz acanoçomo, q'auiz, q'melaquavaia i^ pipiltin in tlatoqz ioan in macevalti, q'navatia q'milvia xicmocaquitica, ca vqualaqz in tlaloqz ma nextlavalo ma tictlatlauhtica, in tlalocatecutli : niman iciuhca, iuh mochivaia, in oiuh tlanavati nextlavalo tlacamictilo. Yoan quitoaia. ie necocoloz ie vitz i cocoliztli, ma mochicavaca in cuitlapili in atlapali ma aca quixicauh in inacaio, yoa^ ic tlanavatiaia intla maianaloz q'toaia. maianaloz tlacaquiaviz, miec tlacatl monamacaz i maceoali in o ca q'quani macamo macamo cavilotinemi in itlatq' maco mopepechilhui oxivitl i maianaloz aço exivitl anoço nauhxivitl in q'toaia. No ioan caçia in tlacateculutl intla quicocolia {p. 213} in altepetl, anoço tlatoani, in q'nequi ma polivi in altepetl, in tlatoani i ma miqui. Yoan ic tlanavatiaia in tlacevetziz ioan in aço teçiviz q'toaia in axca^ cexivitl ça mocheoatl in tetl in topa^ vetziz, ic no tlanavatia in teçiuhtlazqz, ma mochicavaca ma q'xicauhti i maceoalli. Auh aiac içivauh catca ca no can catca in teopa moçauhq^ in itla^ neca. ic mitoaia navali tlaçiuhq'. Jn tecotzquani mitoa, tetlaielevilia, ioan tecocolia, in iquac quelevia in tlatquitl, nima^ quicotzqua in tlatq'va, auh in tlatquiva nima q'notza, inic quipatiz quimacaz in itlatqui. Auh ça no iuhqui in q'cocolia aço, ocavac, anoço oq'micti ic nima^ quicotzqua inic miquiz in q'cocolia. ça no iuhqui in teiolloquani im moteneva in iuh omoteneuh. Jn tetlepanquetzqui mitoa temicaq^tza q'chichiva in quavitl amatl ica ioan amapanitl yoaltica nauhyoal in quichiva, niman tlaqualli mochiva, inic quitlamanilia, ça no yoaltica in qui^tlatia in aq'qz cenca quiqualania i cenca quicocolia nima^ quinotza in tlavizcalpa in otlatvic, nima iehoatl quimaca in ive in oquimanili yoaltica iehoatl quiqua, intech qualani intech moxicoa inic quitoa ma içiuhca miquica inic monetlamachtia. Auh ça no iuhq' intla altepetl itech moxicoa. Vmpa iaz novian nemiz in teteupa ioan in ichan in tlatoqz ioan in maceoalti in ichan, cacalaquiz Jn quinequi ma polivi in altepetl intla yauyutl, momanaz quinequi i ma vpa mochtin miquica in tlatoque in pipilti ioan in maçeoalti inic poliviz inic xiniz in altepetl. Auh intla machoz intla ittoz intla {p. 214} axivaz Vmpa temac miquiz anoço ichan miquiz quitzacutiaz. Jn tlacateculutl, in aqui quicocolia in quimiquitlani ipan miçoia ioan in tlatquitl in quinequi i^ ma polivi in quiolquixtia ipan miçotinemi, conitztiuh comatocatiuh, amo ma quicuia intla quicuiz avcmo vel yaz in ichan vncan ipan tlatviz miquiz. ça cenca motolinia. Jnic tetlacateculouia vel teçotlava iuh mitoa tlalli quimictia niman tlatlacuiloa incaltech anoço tepan miçoz inic monextiz inic quinequi ma miqui in chane auh intla itla quicuiz avcmo no vel yaz içiuhca miquiz. Jn teuquiquixti mitoa iuhquima tlatlaxochti vnca^ in tlatoca calaquia itvalco moquetzaia niman quitzetzeloa in ixiquipil quivivixoa quinotza in onca cate in xiquipilco nima^ valquiquiça iuhquima pipiltototi cequinti çiva vel quali in inechichiuh in çiva in icue in ivipil ça no iuhqz in oquichtin vel mochichiva quali in imaxtli in itilma in icozqui mitotia cuica queua in tlei quineq' in iollo in iquac in ocochiuhqz niman oc cepa quivivixoa in ixiq'pil nima^ cacalactivetzi motlatia in xiquipilco. auh ic motlauhtiaya in iehoatl i^ moteneva teuquiquixti. Jn amamalacacho moteneva ça no vnca^ in tlatoca calaq' xicali pechtic quimecayotia vncan quiteca in atl quitemitia nima ie quimamalacachoa amo ma noquivi y manoço chichipica amo que mochiva ça no ic motlauhtiaya y motenevaya amamalacacho. Jn motequia mitoa ça no tlatoca in q'chivaia {p. 215} itvalco nima^ ie motequi nonoqua quitlalia in ima in icxi in izquica in içaçaliuhya izquica^ quiquixtia auh in omotetec nima^ q'tlapachoa tlatlapaltilmatica ynic oc ceppa mozcalia motlaloteva moquetzteva

03 150

{f. 59v col. a} Jnic xiij. ipan mitoa in itelpopochti ioan yn ichpopochtin ynic moapavaya. Jn ichpopochtin, yn telpopochtin, ce^nenca q'ncuitlauitinenca : yn telpochtlato yehoatl quimatia, yn telpochtlato yn aquin, quimacaz, ynic quimomecatiz, yehoatl yn iel y^ motlamachtia, yn mocuiltonoa ; no iehoatl yn noquichtli, yn tequiua, y yauc nemi ; auh ayac ma çan conanaya yn çiuatl ynic quimomecatiz, yntla machoz momecatia yn çiuatl : yn anoço oquichtli, quitzacutiaz, quachichinoloz, vivitecoz ; ioan namoyallo poliui yn itlatqui yn ical ; auh intla omopilhoati yn çivatl yn oq'chpochpan nemi : aucmo ichpochtli quixtilo : auh in imecauh, vcatca, yntlac ce^pa itech açiz tzacuiltiloya quachichinollo viviteco ; moteneua omilamaui, auh yehoatl i, yn ichpochtli : yehoatl quimati yn ita yn aço cana cocchotiz : auh yn iconeuh yn çiuatl, amo, quiuicaya, çan conanaya, yn itta moteneuaya, ytelpochpiltzin. {p. 220} Jn telpochcalli, ynic tlamanca, in telpochtlatoque vncan tlacazcaltiaia vncan tlacauapauaya yn telpochtlatoque, ioan in ichpochtlatoque iehoatl quimati in aquin mutelpochtlaliz, yn anoço ichpochtli im mochpochtlaliz, quachtli quitlaliaya : ioan intetlapalol, quimaca cem acachiquiuitl, in xocotamalli, ioan centetl totolli ypan onotiuh yoan quachtli, vntetl, ixpan contlalia y^ telpochtlato. Auh ça no iuhqui intla tecutli, quimoçiuauhtiz, in ichpochtli yehoatl quitlanilitiuh, in telpochtlato, ioan yn ichpochtlato, quimacatiuh yn itetlapalol, ioan, vntetl quachtli, quiquachyotia, inic quimoçiuauatia. Auh intlacamo, quimati, in telpochtlato, in vncan tecutli niman no yc, totoco in tecutli namoyallo. Auh in aquin amo quiquixtiaia yn ichpoch, no totoco, namoyalloia.

03 154

{f. 60v col. a} yn ixquich in tonacayvtl, in chia, in etl, in vauhtli, inic mitoa intonal in tlatoque : Auh ça no iuhqui in canin muchiva ichcatl no ytonal vmpa mani, in imichcamil vnca^ mvchiva : in izquican icac in ichcatl. auh ca no iuhqui, in izquican icac in tlaçotli tilmatli muchiva muchi intonal. Auh in izquican icac, yhuitilmatli mvchi itonal : in izquican icac in tochvmio tilmatli, muchi ytonal, in quiacatia yehoatl : in tlachquauhyo, in xomuyvitilmatli, in iztac xomvyvitilmatl niman yehoatl, in tlapalivitilmatli, niman yevhatl in tlamvhuipalli ivitilmatli, niman iehoatl in tlaztalevalli ivitilmatl, niman yehoatl in matlaltic yvitilmatli : in tlapallivi teçacanecuilo ivitilmatli ; niman iehoatl in tliltic yuitilmatli : Jnin ca mvchi intonal catca in tlatoque, ayac vel quicuia : ayac, vel, itech, açia ; ça no iuhqui in tlaçotli xicalli muchi itonal catca yc atlia yn izquican icac, xicalli, ça no iuhqui in tlaçotli quavitl mvchi itonal : in veca vnoc, yehoatl in tepunaztli muchiva, yehoatl in vevetl in veyac vevetl, in veveyavalli : intonal in tlatoque, ça no yuhqui, in cvztic tevcuitlatl intonal, incvzqui mvchiva, inte^teuh muchiva ynacuch mvchiva, in tlatoque : ça no iuhqui, in iztac tevcuitlatl, yn intonal in tlatoque : ça no iuhqui in çivapipilti mvchi intonal : in intonal cueitl vipilli pepechtli vevei tilmatli, in matlacmatl, in chicuematl y macuilmatl {p. 226} y namatl mvchi intonal catca in çivapipiltin ; yn içivava in tlatoque, ça no iuhqui, yn izquican icac, quavitl intonal in tlatoqz yehoatl in tlaquavac quauitl, y yamanqui quavitl, ca yveycal ; vevey, vapalli vey elquauhyvtl mvteneva vevey, tlaquetzalli muteneva vevey tlaixquaitl moteneva, ça

03 154

{f. 60v col. a} yn ixquich in tonacayvtl, in chia, in etl, in vauhtli, inic mitoa intonal in tlatoque : Auh ça no iuhqui in canin muchiva ichcatl no ytonal vmpa mani, in imichcamil vnca^ mvchiva : in izquican icac in ichcatl. auh ca no iuhqui, in izquican icac in tlaçotli tilmatli muchiva muchi intonal. Auh in izquican icac, yhuitilmatli mvchi itonal : in izquican icac in tochvmio tilmatli, muchi ytonal, in quiacatia yehoatl : in tlachquauhyo, in xomuyvitilmatli, in iztac xomvyvitilmatl niman yehoatl, in tlapalivitilmatli, niman yevhatl in tlamvhuipalli ivitilmatli, niman iehoatl in tlaztalevalli ivitilmatl, niman yehoatl in matlaltic yvitilmatli : in tlapallivi teçacanecuilo ivitilmatli ; niman iehoatl in tliltic yuitilmatli : Jnin ca mvchi intonal catca in tlatoque, ayac vel quicuia : ayac, vel, itech, açia ; ça no iuhqui in tlaçotli xicalli muchi itonal catca yc atlia yn izquican icac, xicalli, ça no iuhqui in tlaçotli quavitl mvchi itonal : in veca vnoc, yehoatl in tepunaztli muchiva, yehoatl in vevetl in veyac vevetl, in veveyavalli : intonal in tlatoque, ça no yuhqui, in cvztic tevcuitlatl intonal, incvzqui mvchiva, inte^teuh muchiva ynacuch mvchiva, in tlatoque : ça no iuhqui, in iztac tevcuitlatl, yn intonal in tlatoque : ça no iuhqui in çivapipilti mvchi intonal : in intonal cueitl vipilli pepechtli vevei tilmatli, in matlacmatl, in chicuematl y macuilmatl {p. 226} y namatl mvchi intonal catca in çivapipiltin ; yn içivava in tlatoque, ça no iuhqui, yn izquican icac, quavitl intonal in tlatoqz yehoatl in tlaquavac quauitl, y yamanqui quavitl, ca yveycal ; vevey, vapalli vey elquauhyvtl mvteneva vevey, tlaquetzalli muteneva vevey tlaixquaitl moteneva, ça

03 158

{f. 61v col. a} Jnic xv parrapho ipan mitoa inic tenonotzaya, tecentecaya muchi tlacatl muce^tlaliaya in çivatl yn oquichtli. Jzcatqui inic onoca in tecutlatoque in mvteneva in petlapan in icpalpa in catca inic mutlaliaya ynic quincentlaliaya y^ macevalli y ye muchi inic quincentecaya in çivatl, in illamatlacatl in ichpuchtli nonqua vnoc in çivatl : noqua vnoc yn oquichtli, y ye ixquich in tecutli in pilly yn achcauhtli in tequitlato in telpuchtly yn pillapalivi : in tequivaque, in telpuchtlatoque : o ca yvin i, yn netecoya in moteneva inic tecutlatoloya : centlacol yc onvc yn oquichtli centlacol yc vnoc in çivatl. Auh in onetecoc nemauhtillo, tlatvllivi in tlein mitoz in tlein cacoz, mvmauhtia in tecutli intla ixco quinteca yn aço ytla oytlacauh yn intecutequiuh, açoce tecutlacalozque : {p. 230}

03 158

{f. 61v col. a} Jnic xv parrapho ipan mitoa inic tenonotzaya, tecentecaya muchi tlacatl muce^tlaliaya in çivatl yn oquichtli. Jzcatqui inic onoca in tecutlatoque in mvteneva in petlapan in icpalpa in catca inic mutlaliaya ynic quincentlaliaya y^ macevalli y ye muchi inic quincentecaya in çivatl, in illamatlacatl in ichpuchtli nonqua vnoc in çivatl : noqua vnoc yn oquichtli, y ye ixquich in tecutli in pilly yn achcauhtli in tequitlato in telpuchtly yn pillapalivi : in tequivaque, in telpuchtlatoque : o ca yvin i, yn netecoya in moteneva inic tecutlatoloya : centlacol yc onvc yn oquichtli centlacol yc vnoc in çivatl. Auh in onetecoc nemauhtillo, tlatvllivi in tlein mitoz in tlein cacoz, mvmauhtia in tecutli intla ixco quinteca yn aço ytla oytlacauh yn intecutequiuh, açoce tecutlacalozque : {p. 230}

03 162

{f. 62v col. a} yuhqui, yn avcmo iehoatl inic piallo in atl yn tepetl, inic tzitzquillo inic pachollo, inic tinemi, inic titlapia ynic titlatzitzquia inic titlapachoa, in titecutli in tipilli in tachcauhtli in titequiva in titequitlato in titelpuchtlato ym mach teva in toquiça in totlami in ticyacana in tiquixitia in icuitlapil in iatlapal in totecuio yn avcmo yuhqui yn avcmo iehoatl in tlatzitzquiliztli in tlapacholiztli in teyacanaliztli in avcmo iuhquim avcmo iehoatl, in tlacazcaltiliztli in tlacavapavaliztli yn tiqueva in tiquitoa in titeyana y ye timuchi in titecutli avcmo iuhqui in tiquitoa. Auh in tachcauhtli avcmo iuhq' in tiquitoa, auh in titelpuchtlato avcmo yuhqui in tiquitoa : in titequiva avcmo yuhqui in tiquitoa in titequitlato avcmo yuhqui in tiquitoa, in titlamacazqui avcmo iuhqui in tiquitoa ye tlayviti ye tlaxvcomiqui avcmo tlachia avcmo tlacaqui avcmo quimati in mozcaltia in moapava, ye tictlapolultia avcmo iuhqui intiquilhuia, yehoatl y ye ic cocoya in tlacatl in tlatoani : inic titlacocolizcuitia, auh ynin ma titlaxamani ma titlapuztec in tocozqui in toquetzal ye cocoya. Auh ca izca im motequiuh in titecutli in ye tiquilcava y ye ticpoloa in ticcuitlaviltia in maceoalli, yn itolol in imalcoch inic nemiz in pilli in piltecutli, in pilachcauhtli in pillapaliui ynic nemiz in tlavcoyaz in elçiçiviz in ne^tlamatiz in ivicpa in totecuio y yeva quicui y yeva cana, inic nemoa in tololli in malcochtli in nepechtequiliztli in tlavcolli in nelçiçiviztli, in can yeyo in quinequi in {p. 234} macauhcanemiliztli in mauhcayvtl in tetlacamachiliztli in nemi, in ca, in tlalticpac yehoatl in toloa in momalcochoa in mopechteca, in tlaimacaçi i ma itla quitlaco in tetlacamati in çan mauhcayoa in mauhcacemilhuitia in quimacazi in ma itla quitlaco quenen in yehica tlatollo y yehica nenechicollo, Auh y yeva y, yn iuh nemi yn iuh quichiva y, yehoatl quipia in petlatl in icpalli iehoa yc tlatzitzquillo yc tlapachollo yehoa yc onoc in petlatl in icpalli :

03 162

{f. 62v col. a} yuhqui, yn avcmo iehoatl inic piallo in atl yn tepetl, inic tzitzquillo inic pachollo, inic tinemi, inic titlapia ynic titlatzitzquia inic titlapachoa, in titecutli in tipilli in tachcauhtli in titequiva in titequitlato in titelpuchtlato ym mach teva in toquiça in totlami in ticyacana in tiquixitia in icuitlapil in iatlapal in totecuio yn avcmo yuhqui yn avcmo iehoatl in tlatzitzquiliztli in tlapacholiztli in teyacanaliztli in avcmo iuhquim avcmo iehoatl, in tlacazcaltiliztli in tlacavapavaliztli yn tiqueva in tiquitoa in titeyana y ye timuchi in titecutli avcmo iuhqui in tiquitoa. Auh in tachcauhtli avcmo iuhq' in tiquitoa, auh in titelpuchtlato avcmo yuhqui in tiquitoa : in titequiva avcmo yuhqui in tiquitoa in titequitlato avcmo yuhqui in tiquitoa, in titlamacazqui avcmo iuhqui in tiquitoa ye tlayviti ye tlaxvcomiqui avcmo tlachia avcmo tlacaqui avcmo quimati in mozcaltia in moapava, ye tictlapolultia avcmo iuhqui intiquilhuia, yehoatl y ye ic cocoya in tlacatl in tlatoani : inic titlacocolizcuitia, auh ynin ma titlaxamani ma titlapuztec in tocozqui in toquetzal ye cocoya. Auh ca izca im motequiuh in titecutli in ye tiquilcava y ye ticpoloa in ticcuitlaviltia in maceoalli, yn itolol in imalcoch inic nemiz in pilli in piltecutli, in pilachcauhtli in pillapaliui ynic nemiz in tlavcoyaz in elçiçiviz in ne^tlamatiz in ivicpa in totecuio y yeva quicui y yeva cana, inic nemoa in tololli in malcochtli in nepechtequiliztli in tlavcolli in nelçiçiviztli, in can yeyo in quinequi in {p. 234} macauhcanemiliztli in mauhcayvtl in tetlacamachiliztli in nemi, in ca, in tlalticpac yehoatl in toloa in momalcochoa in mopechteca, in tlaimacaçi i ma itla quitlaco in tetlacamati in çan mauhcayoa in mauhcacemilhuitia in quimacazi in ma itla quitlaco quenen in yehica tlatollo y yehica nenechicollo, Auh y yeva y, yn iuh nemi yn iuh quichiva y, yehoatl quipia in petlatl in icpalli iehoa yc tlatzitzquillo yc tlapachollo yehoa yc onoc in petlatl in icpalli :

03 166

{f. 63v col. a} yn inchoquiz, in intlavcol, in imelçiçiuh in tlacatl in totecuio in oquimomaquiliaya yn itotonca yn iamanca yn oquipiaco yn izquican icac in tonacayutl yn no tealtique in no nanacaquaqz yn omotlamachtitiaque yn amo yc atlamati yn amo ic cuecuenoti yn ça^ nilhuiz toloa, momalcochoa mopechteca ynic nentivi ynic onotivi. Auh in axcan otiquiçaco, otimoquetzaco in titecutontli in tiquacviltontli, in tachcauhtontli in tipilli y ye timochi in titelpuchtontli in titlamacazcato^tli y ye nican tixcuecuechotinemi y ye nican timoquatlaztinemi, Auh y yehoatl yn avcmo ticpinava in pilli in tlatoani, y nican chaneque quimacazi in atl in tepetl quimacazi in pilli in tlatoani in vevetzin in illamatzin quipinava quimaviztilia quitoa y nican channeque que^ techitaz in tonan in totan. Auh in axcan otiquiçaco otimoquetzaco in titlamauiltia in titlacuicuitivetzin, in amo monemac in motech tictlalia y ye mitztlapololtia ym maxca in motlatqui y ye ic tivinti y ye ic tixocomiqui in tiqui, in ticqua yn avcmo tictlamauiçalhuia in totecuio in otimotlapololti ypampa yn amo titlanonotzalli in tehoatl mopan, mitoa in ticnopillaveliloc yn amo titlatlaçocamatini : çan no tiuhqui y nican, tonoc in tiçivatl yn titlatlavelilocacuitia yn çan no tiuhqui in avcmo yuh tinemi inic nentivi in amopihoa^ yn iuh tzava in iuh iquiti yn iuh motlamachtitivi yn iuh mocuiltonotivi yn iuh tlatlaçomativi yn iuh quitlapialitivi in totecuio : yn oanquipoloqz yn amonemiliz : {p. 239} auh in ac tehoatl yn amo ticmocaccanenequi in mitoa in tlatolli y. yn at a nican tinemiznequi xitechtlalcavi canapa xiauh xictlalcavi yn atl in tepetl xictlalcaui in petlatl in icpalli ticxolopicuitia i nican ca iuh meva ca iuh mitoa ca iuhqui tlatolli, O ca yvin i in quitoa inic ome tecutlato. Auh yn otlamito yn itlatol nima ye q'motlatlauhtia

03 166

{f. 63v col. a} yn inchoquiz, in intlavcol, in imelçiçiuh in tlacatl in totecuio in oquimomaquiliaya yn itotonca yn iamanca yn oquipiaco yn izquican icac in tonacayutl yn no tealtique in no nanacaquaqz yn omotlamachtitiaque yn amo yc atlamati yn amo ic cuecuenoti yn ça^ nilhuiz toloa, momalcochoa mopechteca ynic nentivi ynic onotivi. Auh in axcan otiquiçaco, otimoquetzaco in titecutontli in tiquacviltontli, in tachcauhtontli in tipilli y ye timochi in titelpuchtontli in titlamacazcato^tli y ye nican tixcuecuechotinemi y ye nican timoquatlaztinemi, Auh y yehoatl yn avcmo ticpinava in pilli in tlatoani, y nican chaneque quimacazi in atl in tepetl quimacazi in pilli in tlatoani in vevetzin in illamatzin quipinava quimaviztilia quitoa y nican channeque que^ techitaz in tonan in totan. Auh in axcan otiquiçaco otimoquetzaco in titlamauiltia in titlacuicuitivetzin, in amo monemac in motech tictlalia y ye mitztlapololtia ym maxca in motlatqui y ye ic tivinti y ye ic tixocomiqui in tiqui, in ticqua yn avcmo tictlamauiçalhuia in totecuio in otimotlapololti ypampa yn amo titlanonotzalli in tehoatl mopan, mitoa in ticnopillaveliloc yn amo titlatlaçocamatini : çan no tiuhqui y nican, tonoc in tiçivatl yn titlatlavelilocacuitia yn çan no tiuhqui in avcmo yuh tinemi inic nentivi in amopihoa^ yn iuh tzava in iuh iquiti yn iuh motlamachtitivi yn iuh mocuiltonotivi yn iuh tlatlaçomativi yn iuh quitlapialitivi in totecuio : yn oanquipoloqz yn amonemiliz : {p. 239} auh in ac tehoatl yn amo ticmocaccanenequi in mitoa in tlatolli y. yn at a nican tinemiznequi xitechtlalcavi canapa xiauh xictlalcavi yn atl in tepetl xictlalcaui in petlatl in icpalli ticxolopicuitia i nican ca iuh meva ca iuh mitoa ca iuhqui tlatolli, O ca yvin i in quitoa inic ome tecutlato. Auh yn otlamito yn itlatol nima ye q'motlatlauhtia

03 170

{f. 64v col. a} ca oquiz ca vtlan in tlatolli. o. ca yvin i in quitoaya, inic navi, in tecutlato ca chocaya in q'toaya. Auh in oquiz, yn {p. 243} itlatol niman ye quimotlatlauhtia, in tecutlatoque yn eintin. o. yn muchivaya ynic tecutlatoloya. Auh in tlacpac vmito yn iuh nemauhtiloya yn ayamo quiça tlatolli y çan oc neteteco y yehoa ic nemauhtillo. inic momauhtia tecutli in pilli ic momauhtia in tequiva ic momauhtia in calpixqui ic momauhtia in telpuchtlato ic momauhtia ca iuh mochivaia, yn aquin tlein quitlacoaya, ca yca, tlatolloya, ca teixpan yn aço totoco yn anoço quatzonteco yn anoço vey in tlein no quitlaco ca teixpan in miquia in mecaniloya in mitoa yca tlatolloya intla çan totocoz, ca teixpan in valquixtillo ca teixpan in valtopevalotiuh ca teixpan in valquiçaya in altepeachcauhti, ynic tlapialoz in inchan inic atle quiquixtiz intlatqui. o. ca iuhquin i, ynic mauhcamanca. Auh cenca vel ic otetlacamachoc ynic onemauhtiloya in cenca nemauhtilo tlatoloz in necentlaliloz. Auh in iquac yn omochivi in oquiz in tecutlatolli in atle, omuchiuh ca iquac moyolalia yn ixq'chtin in tlatequipanoa in ixquichtin yn omoteneuhque yn tlatequipanoa, ca iuh mochivaya ca ic mauhcama^ca ca çenca ic mavizmanca çenca muchi tlacatl ic muzcalitinenca çe^ca ic nezcaliloya o ca iuhquin i inic muchivaia ynic amo çan nen quiçaya yn intecutlatol yn tecutlatoque. Auh in tlein no mito tlapac, ca çan oc onequixtiloc intlatoltica. auh inic oppa tecutlatoloz yuh muchivaz, {p. 244} in iuh omito, Auh in iquac tecutlatoloya matlacpoaltica omey, ipan cemilhuitonalli navacatl tlatocatonalli mitoaya ytonal in petlatl in icpalli, Auh inic oppa tecutlatoloia iquac in tlacaxipevaliztli in ayac mally yn ayac temalacac quetzaloz ic nonotzaloya pilli ic nonotzalloya in quauhtli, auh inic expan tecutlatoloya iquac in acaço q'avi yn aço mayanallo iehoatl ic mitoaia yn avcmo vellamaçeva y^ muzcaltia y^ moapava in quauhtli in ocelutl in telputzintli in tlamacazcatzintli in çivatl in ichpuchtli yn avcmo quimocuitlavia in tlacuicuiliztli in tlachpanaliztli. Auh inic

03 174

{f. 65v col. a} ynic napa y ye ipan yavtlatollo yn avelmiqui y ye izquipa tlama, Auh y yehoatl yc mocava in tlatoani ca vquinenevilli in tlatoani quin yeva yc necaco, auh ic necavallo avcac tle ipan quitotinemi. Auh in çan quauhtli in oçelutl in çan tecutli in can tlatoquilia pilli : yn anoço çivatl intla moxicoa ytech in tlatoani ca atlei, ytlatollo içiuhca co^mictia yn {p. 248} tlatvi ocommictique, o yehoa y, ynic mauhcamanca ynic ayac itech muxicoz in tlatoani ioa^ yn o yc temictiaya in çan quicuitivetzin, in itonal tlatoani ym maçevalli yn iuh tlaqua yn iv atli yn iuhca tlatoani y ye no iuh tlaqua y ye no iuh atli auh no tzacuiltiloya no mictiloya. o ca iuhquin i ynic qualania yn tlatoani y^ mitoaya yn tlatocacocolli yn tlatocatlavelli. {p. 248}

03 203

{f. 70v Col. b} yn ixquich quitoa teaoa ça no ixqui y^ quitoa y^ monamiqui auh ça no ca yn amo tena^quilia ça^ choca.

Folios: 0  01  02  03  04  05