Castillo Cristobal del

folio: 0v

Reproduccion digital

Castillo Cristobal del 0v
NahuatlNotas Traducción (no todos los textos tienen estas opciones)
Estimado Usuario, en la versión en nahuatl original, usted podrá editar los textos pero el sistema no guardará dichos cambios, por favor tenga presente que cuando usted salga de cada página, su edición se perderá.
Cuado usted pulsa dos veces sobre una palabra, el sistema la buscará en los diccionarios.

0v 1

() In ixquich ic yaticac Huei Colhua can Huei Colhua can Huei Mollan xallixco in Tonatiuh icalaquiampa (Ms¨ v¨)

0v 3

() Tlahueliloc capitan Tonatiuh Iyollotlahueliloc Pedro de Alvarado

0v 4

In capitan Pedro de Alvarado quitocayotique Tonatiuh ipampa in coztic teocuitlachimalli quimochimaltitinenca in oquinmacato in iquac yancuican oquinamito in ytitlanhuan Moteuczoma in ilhuica apan inoc imacalco oyetinenca cayehuatl oquimochimaltitinenca in Pedro de Alvarado in coztic teocuitlachimalli yeica oquitocayotique Tonatiuh (Ms¨ r¨)

0v 6

() Auh cayuh nicmati ca no ompa ohualitztihuallaque in tocolhuan in totahuan Tetzcoca in nican otlalmaceuhque ihuan in ixquich nohuian cemmanahuac onoc in axcan innecacahualhuan oncate in ye nohuian altepe onoque ihuan in teochichimeca in ixquich ic yaticac huei colhuacan huei Mollan Xallixco in tonatiuh icalaquiampa onoque chichimecâ tenime popoloca izcenca miec nepapatlatol ic monotza inic nononqua omotlalmacehuique (Ms¨ r¨)

0v 8

() in yohual nepantla choloque in Españoles in amo innemachpan in amo quimatque in Mexica Tlatilolca ca amo iuh catca in inyollo in azo quizazque in azo zan moyohualpolozque in teichtacamictiani in tepopoyonahualmictiani in Españoles in Tolteca acalloco miecquintin oatlanmicque (Ms¨ v¨)

0v 10

() ca in iquac tzonquiz in necaliliztli in moman in chimalli iz ceuh in teoatl tlachinolli inic poliuhque in Tenochca Tlatilolca Auh ca huel iquac in on calac Tonatiuh yehuatl izcemiltonalpohualli ca yehuatl iz ce cohuatl in iquechol Atl oncan tlatoa in Huey Tlalloc moncahuia yaomalinaltetzahuitl Auh in ipan in itlapohuallo in xiuhtlapohualli ca yei calli in xihuitl (Ms¨ + Ms¨ + LG¨ )

0v 12

() Ye mopilo in Tonatiuh in ocalaque in Teopixque ipan cemilhuitlapohualli matlactli omey cohuatl in iquechol Tecpatl ipan in xiuhtlapohualli yei Acatl (Ms¨ v¨)

0v 14

() Quauhtemotzin ompa omiquito Huei Molan ihuan occenca miequintin Tlatoque Tequihuate ompa quimpípilo quím quechmecani in Capitan Hernando Cortes in iquac quinhuicaya in Ompa Huei Molan Xalixco (Ms¨ v¨)

0v 16

() imomextin in Tlatoque ompa momiquilique in Huei Molan ompa quimpiloque pochoquauhtitech (Ms¨ r¨)

0v 18

() Auh yece ca zan moch yuhqui inic maci iz ce xiuhtlapohualli caxtolpohualli ipan epohualli ipan macuilli tonatiuh ihuan chicuacen horas inic nanauhxiuhtica mochihua bisiexto mochihua quipantilia in xihuitl tecpatl inic amoqualli in xihuitl in onca bisiesto (Ms¨ v¨)

0v 20

() Auh ca otic hualitotiquizque in ipan in Tonalamatlapohualli iz ceceyaca ic omoteneuhque in itotoca iz cecemilhuitl tlahuica in tonalli tlayacattitica cecempantitica Auh niman yehuatl in ic ompantitica in motocayotia iquechol quitoz nequi ihuical ixeliuhca auh inic huel momatiz inic macicacaquiz ca in yehuatl in tonaltocaitl in tlayacattitica in acachtopa moteneuhtica ca oncan pehua in itequiuh in yohualnepantla in iquac xelihui in yohualli yhuical in aquin in tlein citlalin acachto moteneuhtica Auh ic iman iquac tlami in itlatequipanoliz in huel iquac nepantla tonatiuh Auh ye in iquechol moncahuitihui mopixtihui netechmiiyotlapaltilitihui Auh in iquac oquiz in oquipanahui in nepantla tonatiuh niman oncan quipehualtia in itequiuh in iquechol oncan conaxilia in zan no yohualnepantla Auh niman occepa quipehualtia in itequiuh in huel tonalli in oquiz yohualnepantla zan mochyuhqui (Ms¨ r¨)

0v 22

() Oncan mítoa in itlapohuallo inquen yancuican ic ocalacquico in Españoles in nican Mexico ihuan inquenin occeppa yancuican oquipehualtique in yeppa in yeliz in Mexica inic ilhuichihua (Ms¨ r¨)

0v 24

() Auh in oquiz in huey Tecuilhuitl ca niman ye quihualtoquilia in itoca Miccailhuitontli Texochimaco (Ms¨ r¨)

0v 26

() Auh ca huel iquac acachto huallaque inic calaquico in Huey Tecpan Mexico in Españoles ca huel oquipantili ce Acatl iz cemilhuitlapohualli iz cemilhuitonalpohualli iz ce Acatl Auh zan no huel oquipantili in xiuhtlapohualli zan noyehuatl iz ce Acatl Oc moztla ipan tlamatlactetiliz inquitocayotia ilhuitl Quecholli Auh in Ohuallathuic ye iquac in otlamatlactetili in Quecholli ipan Ome Calli iz cemilhuitonalpohualli Auh in oacic cempohualilhuitl iquac huel oquipantili in ilhuitl Quecholli Auh niman ye quihualtoquilia in motocayotia Panquetzalitztli no cempohualilhuitl (Ms¨ + LG¨ )

0v 28

() Auh on can in inhualmotlalia nahuilhuitl in motenehua motocayotia Nenmontemi ¨¨¨ yeica in yuhqui quitocayotia iz zan nenmontemi acan huel calaqui in ipan in ilhuitl in Tlacempohualtilitiuh in ipan ce xihuitl ilhuitlapohualiztli (Ms¨ v¨)

0v 30

() Auh ca huel iquac y in ipan in Teccuilhuitontli in quizque in moyohualpoloque in yohualnepantla choloque in Españoles in amo in nemachpan in amo quimatque in Mexica Tlatilolca ca amo yuh catca in inyollo in azo quizazque in azo zan moyohualpolozque in teichtacamictiani in tepopoyonahualmictiani in Españoles in Toltecaacalloco miecquintin oatlanmicque (Ms¨ v¨)

0v 33

() Ye mopilo in Tonatiuh in ocalaque in Teopixque ipan cemilhuitlapohualli matlactli omey cohuatl in iquechol Tecpatl (Ms¨ v¨)

0v 35

() Oncan mitoa in quenin oquinnextilique in Tlenamacaque in Teopixque inin Tonalpohuaya inin Xiuhtlapohuaya ihuan iz cecempohualilhuitl inquilhuichihuaya

0v 36

Ca inyehuatl in itlatlatollo in quenin huel mocaquiz in quenin huel mottaz in icacoca in imelauhca itoloca ca zatepan moch (Ms¨ r¨) mitoz inic iyollopachihuiz in aquin quimatiznequi in amoxpouhqui inic quittaz inic omotlatlali in ixquich ic omopouhqui in Tlapohualamatl Ca yehuatl acachto tictlalia in Tonalpohualamatl Auh niman yehuatl contoquilia in Ilhuitlapohualli iz cecempohualilhuitl inic ilhuiquixtiaya quihuihuica tiuh in intotoca Ca yehuatl in yuhquinma Metztlapohualli iz cecempohualilhuitl inic ilhuichihuaya ca amo no quipohuaya in Metztli ihuan in yancuican inemanaliz in noce itlacatiliz in Metztli in ihuan in inetehuilacacholiz inic macitica in netlanextil in Metztli iotlatoquiliz ihuan in icaxahuatiz tlanextil ic tlantiuh in tlanextil Auh ca zatepan omochquinenehuili oquitlatlali oquimachioti in aquin oquicuilo in amoxtlacuillolli inic oquihuihuicalti in matlactli omome metztli iz ce xihuitl oquihuihui iz cecempohualilhuitl inic ilhuiquixtiaya in ye huecauh Tlacahuehuetque ihuan in totoca Auh niman yehuatl in Xiuhtlapohualli in tlein in totoca iz cece xihuitl inic ceppa tlami in inetehuilacecholiz in izquixihuitl ic molpitiuh in quitocayotia Toxiuhmolpilia Ca ye onic hualitotiquiz iz zatepan moch motlatitiaz in inenezca in itolocan in itenehualoca Auh ca acachto motlalia in ihuipanaloca iz cecemilhuitl in totoca ca matlactli omey Auh inic occan huipantiuh ca yehuatl in iquechol in noce imamal mochiuhtihui in huel Tonaltlapohualli ca no izqui in matlactli omey Auh niman in tlatzintlan oncan mitoa in itlatlatollo in aquique  oncan tlacati oncan moteneuhtihui iz Cicitlaltin in oncan tlatoa motenehua Planetas Ah iz cecemilhuitlapohualli motocayotia signos Tonalli Semana Cipactli ¨¨¨ xiuhteuctli Tletl

0v 37

Capitulo Oncan mitoa in icacoca in imelauhca itoloca iz cempohualli Semanas in in (Ms¨ v¨) tonalpohual in ye huecauh huehuetque inic caxíltia iz ce xiuhtlapohualli in ye mochi in tonalpohualli Ca in iquac omacic inic ceppa tzonquiza iz cempohualli semana (matlactli omey tonatiuh iz cecen Semana) no cuel oc ceppa itechpehua iz ce cipactli zan ye no cuel yuh Cen yatiuh in itlapohuallo inyuh otic hualitotiquizque zan huel ipan tlami matlacpohualli ihuan yepohualli () tonatiuh Auh in oc iacica mochihua oc macuilpohualli ipan macuilli () tonatiuh inic huel maci ce xihuitl in caxtolpohualli ipan yepohualli ipan macuilli tonatiuh () ihuan chicuacen horas Auh ca iquac tzonquiza iz ce xiuhtlapohualli in iquac itech onaci in quitocayotia Nemontemi in iquac omopouh in Nemontemi niman ic compehualtia in tlein xihuitl in nahui xihuitl ca yehuatl in Calli niman yehuatl in Tochin niman yehuatl in Acatl niman yehuatl in Tecpatl cahuel oncan quipantilitiuh in itech icuiliuhtiuh in tonalpohualli Oc macuilpohualli ipan macuilli tonatiuh concuitiuh in tonalpohualli in otiquitoque cempohualli semanas matlactli tonatiuh omey Auh zan nocuelceppa yuh yatiuh in itlapohuallo in yuhqui otiquitoque inic amo tepolo iz zan melahuac ic mopouhtiaz in tonalpohualli ca iquac otzonquiz occeppa zan no itech pehua iz ce Cipactli

0v 38

Capitulo In ipehualoca iz cecempohualli tonatiuh inic ilhuiquixtiaya in Huehuetque in tlein totoca ihuan mohuihuicaltitiuh in Metztlapohualli ipan omonenehuilti iz cecempohualilhuitl in imilhuiuh catca ye huecauh Tlaca

0v 39

Ca iz cequintin Altepehuaque ye ipan quipehualtia in ipan calaqui iz ce xihuitl in Xilomanaliztli auh in occequintin ye quimpehualtilia in Itzcalli in noce Xochilhuitl ihuan in Atemoztli oncan quintema in quitocayotia zan Nemontemi in macuililhuitl Auh yece ca zan mochyuhqui inic maci iz cexiuhtlapohualli caxtolpohualli ipan epohualli ipan macuilli tonatiuh ihuan chicuacen horas inic nanauhxiuhtica mochihua bisexto mochipa quipantilia in Xihuitl Tecpatl in ic amoqualli in xihuitl in onca bisexto

0v 41

        Tlacaxipehualiztli  

0v 42

Ebrero  Tozoztontli  

0v 43

Mazo    Huey Tozoztli

0v 44

        Toxcatl      

0v 45

Abril   Etzalqualiztli      

0v 46

Mayo    Tecuilhuitontli      

0v 47

Junio   Miccailhuitontli    

0v 48

Julio   Huey Miccailhuitl    

0v 49

        Ochpaniztli  

0v 50

Agosto  Pachtontli  

0v 51

Setiembre       Huey Pachtli

0v 52

        Quecholli    

0v 53

Octumbre Panquetzalitztli    

0v 54

Noviembre       Atemoztli    

0v 55

        Itzcalli Tititl      

0v 56

Diciembre       Xochilhuitl  *

0v 58

* Occentlamantlitlapohualmetztli {itlapohualmetztli} ihuihuicalmochiuhtiuh iz cempohualilhuitlapohualli in oncan quipantilitiuh iz cecemmetztli acachto icpac tictlalia in Metztlapohuallli in oncan quitotica Dias quitoznequi ic izquilhuitl in ipan Metzli inic amo aca motlapololtiz

0v 61

 de Enero     ipan in Itzcalli

0v 62

de Enero     ipan in Xochilhuitl

0v 63

de Ebrero    ipan in Xilomanaliztli

0v 64

de Mazo      ipan in Tlacaxipehualiztli

0v 65

de Marzo     ipan in Tozoztontli

0v 66

de Abril     ipan in Huey Tozoztli

0v 67

 de Mayo      ipan in Toxcatl

0v 68

de Mayo      ipan in Etzalqualiztli

0v 69

de Junio     ipan in Tecuihuitontli

0v 70

 de Julio     ipan in Miccailhuitontli

0v 71

de Agosto    ipan in Huey Miccailhuitl

0v 72

de Setiembre  ipan in Ochpaniztli

0v 73

de Setiembre ipan in Pachtontli

0v 74

de Octubre   ipan in Huey Pachtli

0v 75

de Noviembre  ipan in Quecholli

0v 76

de Noviembre ipan in Panquetzalitztli

0v 77

de Diciembre ipan in Atemoztli

0v 78

(Ms¨ + LG¨ )

0v 80

Ca inin Tlapohualmetztli in omohuihuicalti iz cecentlapohualilhuitl ca nomiquanitiuh in ipan cecemilhuitl ye cacotlaztiuh in otictocayotique iz zan nenmontemi in yuhqui ipan icuiliuhtica in calendario in ipan cecexiuhtica motlalitiuh in Domingo A B C D E F G ca zan noyuh miquanitiuh in otiquitoque Tlapohualli Ye oniquito in cacotlaztiuh iz zan Nenmontemi

0v 81

Auh ca in Xiuhtlapohualli ca nanahui in tentiuh in ic ce cacalli in ic ome ca Tochin inic ey ca Acatl inic nahui ca Tecpatl ca in ye mochi ca ompohualli on matlactli omomexihuitl Ca matlactli omome yn calli in iquizayampa in tonatiuh pohui auh no matlactli omey in Tochin Mictlan copa pohui auh no matlactli omey in Acatl Icalaquian in Tonatiuh pohuí auh ca no matlactli omey in Tecpatl iz Cihuatlan pohui in ye mochi años in xihuitl molpia Capitulo Nican mítoa in quenin momatiz ihuan macicacaquiz in ontlamantli in huel yehuatl in Tonalli in tlayacana ihuan inic ontlamantitiuh in motocayotia Iquechol Auh ca otic hualitotiquizque in ipan in Tonalamatlapohualli iz ceceyaca ic omoteneuhque in intotoca iz cecemilhuitl tlahuica in tonalli tlayacattitica cecempantitica Auh niman yehuatl inic ompantitica in motocayotia Iquechol quitoznequí ihuical ixeliuhca Auh inic huel momatiz inic macicaquiz ca in yehuatl in tonal tocaitl in tlayacattitica in acachtopa moteneuhtica ca oncan pehua in itequiuh in yohualnepantla in iquac xelihui in yohualli ihuical in aquin in tlein Citlalin acachto moteneuhtica

0v 82

Auh ic niman iquac tlami in itlatequipanoliz in huel iquac nepantla tonatiuh Auh yn Iquecho moncahuitihuí mopixtihuí mihiotlapaltilitihui Auh in iquac oquiz inoquipanahui in nepantla tonatiuh niman oncan quipehualtza in itequiuh in jquechol oncan conaxilia iz zan no yohualnepantla ihuical mochiuhtiuh inic ontlamantli Citlalin Planeta oncan mixnamiquí in azo qualli auh in acazomo on can quicahua in itequiuh in yohualnepantla Auh niman occeppa quipehualtia in itequiuh in huel tonalli in oquiz yohualnepantla zan moch yuhqui (Ms¨ v¨)

0v 84

() Quitoa nican tlatoa iz cicitlaltin quintocayotia Teoyaotlatohua Huitzilopochtli ihuan in quitocayotia Teoyaomiqui Quitoa oncan tlacati in iciuhca teopochtia tiacauhti auh ye ce iciuhca yaomiqui (LG¨ )

0v 86

() Iniquac in iz ceppa nonoca Oceloqualoque ipan Nahui Ocelotl in Tonatiuh auh in quiquaya chicome malinalli initonacayouh catca auh inic nenque centzon xihuitl ipan matlacpohual xihuitl ipan yepohual xihuitl ipan yenocaxtolxihuitl occe auh inic tequanqualoque matlac xihuitl ipan ye xihuitl inic popoliuhque inic tlamito auh iquac poliuh in Tonatiuh auh inin xiuhcatca ce Acatl auh inic peuhque in qualoque in cemilhuitonalli Nahui Ocelotl zan no ye inic tlamito inic popoliuhque Inin Tonatiuh nahui Ehecatl itoca iniquehi inic oppa onoca yecatocaque ipan nahui Ehecatl in Tonatiuh catca auh inic poliuhque yecatocoque Ozomatzin mocuepque inincal no in quauh moch ecatococ auh inin Tonatiuh zan no yecatococ auh in quiquaya matlactlomome cohuatl inin tonacayouh catca auh inic nenca caxtolpohual xihuitl ipan yepohual xihuitl ye no ipan nahui xihuitl inic popoliuhque zan cemilhuitl in ecatocoque nauh Ecatl ipan cemilhui tonali inic poliuhque auh inin xiuhcatca ce Tecpatl Inin Tonatiuh nahui Quiahuitl iniquehi inic etlamantli nenca nahui quiahuitl in Tonatiuh ipan auh inic poliuhque tlequiahuiloque totolme mocuepque auh no tlatlac in Tonatiuh moch tlacac inincal auh inic nenca caxtolpohual xihuitl ipan matlac xihuitl omome ¨¨¨ auh inin xiuh ce Tecpatl auh icemilhui tonali Nahui Quiahuitl inic poliuhque Inin Tonatiuh Nahui Atl itoca auh inic manca atl ompohual xihuitl on matlactli omome iniquehi inic nauhtlamantinenca ipan nahui Atl in Tonatiuh catca auh inin xiuhcatca ce Calli auh icemilhuitonalli Nahui Atl inic poliuhque (LG¨ )

0v 89

_ Prologo del Autor Christoval del Castillo

0v 89

Ca izcatqui itlatlauhtiloca in aquin amoxpouhqui Ma xicmomachilti ma xicmocaquilti in tactehuatzin in tamoxpohuani ca cenca necnomachiliztica ic nimitznotlazotlatlauhtilia ca in ixquich tlamantli in ipan icuiliuhtoc in iamoxtlallo in itlanca in ipoliuhca in tzonquizca in Mexicayeliztli inic omanca in teoatl tlachinolli inic oquimpeuh in Capitan Hernando Cortes Marquez de Valle inic yehuatl oquicalaquico in yancuican ic oc hualcalac in Mexico Tenochtitlan inic ohualcalac in iteotlanextiltzin in iteotonameyotzin in Totecuiyo icel Teotl Dios Jesuchristo in ineltococatzin in iximachocatzin in iteotlanel toquiliztlatoltzin ca amo mochi tlacatl quimati in aoccan nemi yoli tlacati ihuan in aquique yolizque tlacatizque in iquin on in ompa itztioalotiuh ca amo in machiz in quenin omochiuh ca in yehuantin in ye huecauh tlaca in imxicpan in imatian omochiuh caye omochtlanque omomiquilique in oquittaque in oquimahuizoquê in ixquich tlamantli oimpammochiuh Auh ca aocaque {aocac ya ne ¨¨¨} ca ye oyaque in canin ximohuayan ye oquimmotlatili in Totecuiyo Dios Auh inin amoxtli

0v 90

ca iuhquinma mochipa xotlatiez mochipa itzmolintiez mochipa yoltiez inic itech quittazque quimahuizozque in ixquich tlamantli in amo quittaque ihuan in ayac oc huel cacicamati

0v 91

Auh ca yeica in axcan ic nitlatlauhtia ma xicmopaccacelili in ixquich notlatequipanoliz in notlapalihuiz inic onictequipano inic onixtozotinen {ixtozoan ¨elan tzainocha¨¨e} ixquich cahuitl onictequipano yexiuhtica in oniccencauh in aixtica onicacicahuipan in ixquich tlamanqui in oniquito in onicteneuh Ca in aquin huelquimati inquenin ohui in tlatemoliztlatolli ihuan inic cenca huei tlatequipanoliztli in tlacuiloliztli in tlatoltemoliztli ca huel yehuatl itech monequi in aquin mocuiltonoa in onca itlatqui in onca ineuhcaicochca inic huel amo itla ic motequipachoz yeica ca pachiuhtica in iyollo

0v 92

Auh ca in nehuatl ca nicnotlacatzintli ca ninotolinicatzintli ca zan nitetozcatemilti ca zan nitetlaocolti in itechpa in nocnotlacayo canin quauhtla zacatla nicnotemolitine mi in tlein notech monequi iz zan itzalan nicquixtitiuh inin notlatequipanoliz ca inaquique ixtlamatque ca huel nelli ca niquinchoctiz niquintlaocoltiz ca nohuicpa tlaocyazque ihuan ic moyolehuazque inic nechycnelizque inic nechtlaocolizque _ inic nechyollalizque Auh ca zan itencopatzinco in Totecuiyo Dios inic yehuatzin onechmopalehuili inic onechmochicahuili ca amoma oc nitelpochtli ca ye onino tachcauhtili aocmo {oninohuehuetili} nichicahuac ihuan aocmo cenca neci in notlachializ ye ociauh ye oc ihiyocauh in notlacatiliz yoliliz ociauh oihiyocauh in notlalnacayo Auh ca yehuatzin in Totecuiyo Dios onechmochicahuili inic oniccencauh in ixquich tlamantli nican ipan in amoxtli icuiliuhticâ Auh ihuan cenca nimitznotlatlauhtilia in aquin tamoxpouhqui macamo quen ticchíhuaz in moyollotzin macamo noca tihuetzcaz macamo noca ticamanaloz ihuan  macamo tinechtlatzonhuiliz ca intla occenca itla ticmati intla oc itla amo nicacicamati in amo onictlali

0v 93

Auh ca nimitz notlazotlatlauhtilia ma xicmotlatili maxicmocuilhui in ixquich in amo onicacicamat in amo onicacicaicuilo maxicmopapatili ma ye oc qualli melahuac xicmotlalili ca amoma nicnocen maca ca amoma nicnocentechtia intlamachiliztli

0v 93

Auh ca niquitoa ca in nicma ca atlenicmati ca atle huel nicacica mati yecê cayê oniquiximachtlali in otli in quitocaz in aquin ixtlamatini in aquin tlaacicamatini ca quitlaliz ca quimelauhcatecaz in occenca qualli mahuiztic {huizo} mahuizoloni

Folios: 0v  1r  2r  2v